Oświadczenia FATCA służą określeniu, czy posiadacz rachunku finansowego jest rezydentem Stanów Zjednoczonych. Składają je osoby fizyczne i prawne, które posiadają rachunki finansowe otwarte po 30 czerwca 2014 r. Wynika to z ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA . Ustawa nakłada na polskie instytucje finansowe obowiązek identyfikacji amerykańskich rachunków raportowanych oraz przekazania informacji o nich ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

W dalszej kolejności informacje te zostaną przekazane administracji skarbowej Stanów Zjednoczonych (Internal Revenue Service). Ich gromadzenie przez instytucje finansowe podlega ochronie zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Przekazywane informacje są również objęte tajemnicą skarbową.

Kogo dotyczą oświadczenia FATCA

Obowiązek złożenia oświadczenia FATCA dotyczy osób fizycznych i prawnych posiadających rachunki finansowe otwarte po dniu 30 czerwca 2014 r. O trybie wywiązania się z obowiązku decyduje moment otwarcia rachunku finansowego.

Oświadczenia dla rachunków finansowych otwartych:

• pomiędzy 1 lipca 2014 r. a 30 listopada 2015 r. (tzw. okres przejściowy) są składane na żądanie instytucji finansowej w terminie do 30 listopada 2016 r., przy czym z takim żądaniem instytucja powinna wystąpić w terminie do 30 marca 2016 r.;
• po 30 listopada 2015 r. są składane na bieżąco w ramach procedury otwarcia rachunku finansowego.

Niezłożenie oświadczenia o statusie podatkowym posiadacza rachunku finansowego otwartego w okresie przejściowym w terminie do 30 listopada 2016r. spowoduje czasową blokadę rachunku finansowego przez instytucję finansową. Nastąpi to w terminie 3 dni roboczych, o czym posiadacz rachunku zostanie niezwłocznie poinformowany. Odblokowanie rachunku nastąpi nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia otrzymania przez instytucję finansową wymaganego oświadczenia.

Kto nie składa oświadczeń

Z obowiązku identyfikacji, a więc i składania oświadczeń, wyłączono liczne rachunki o tzw. niskim ryzyku bycia wykorzystanym do uchylenia się od opodatkowania. Należą do nich:

• rachunki depozytowe oraz pieniężne umowy ubezpieczenia posiadane przez osobę fizyczną, których saldo albo wartość nie przekracza na dzień 1 grudnia 2015 r. 50 000 USD oraz
• rachunki kart kredytowych lub rachunki kredytów odnawialnych posiadane przez inny niż osoba fizyczna podmiot, jeżeli instytucja finansowa prowadząca te rachunki wdrożyła zasady i procedury, które zapobiega przekroczeniu wartości kredytu dostępnego dla posiadacza rachunku ponad kwotę 50 000 USD.

Osobną kategorię rachunków finansowych, co do których nie istnieje obowiązek składania oświadczeń, stanowią rachunki otwarte przed 1 lipca 2014 r. Ich identyfikacja nastąpi w oparciu o informacje, którymi dysponują instytucje finansowe. Jedynie w przypadku wątpliwości co do statusu podatkowego posiadaczy takich rachunków instytucja finansowa może wnioskować o złożenie dodatkowych dokumentów poświadczających miejsce rezydencji, np. certyfikatu rezydencji.

Do czego służy FATCA

Ustawodawstwo FATCA jest jednym z elementów automatycznej wymiany informacji, która jest ważnym narzędziem przeciwdziałania transgranicznym oszustwom podatkowym i unikaniu opodatkowania. Mechanizm ten został opracowany w odpowiedzi na zdiagnozowane w poszczególnych państwach, także w Polsce, negatywne oddziaływanie tych zjawisk na krajowe wpływy podatkowe oraz pilną potrzebę zwiększenia skuteczności i efektywności poboru podatków na szczeblu międzynarodowym. W procedurze tej do ministra właściwego do spraw finansów publicznych zostaną przekazane wyłącznie informacje o rachunkach zidentyfikowanych jako znajdujące się w posiadaniu rezydentów Stanów Zjednoczonych. Przekazaniu i wymianie ze Stanami Zjednoczonymi nie będą podlegały informacje dotyczące rachunków posiadanych przez podmioty mające wyłącznie polską rezydencję podatkową. Na zasadzie wzajemności polska administracja podatkowa otrzyma informacje o rachunkach posiadanych przez polskich rezydentów w amerykańskich instytucjach finansowych.

Źródło: MF